Special Mission Unit (ang. SMU) – termin zastępczy to Tier 1 lub Tier 1 unit.
Z formalnego punktu widzenia termin Special Mission Unit ujęty jest w dokumencie DOD Military and Assiociated Terms[1]. Oznacza organizację składającą się zarówno z czynników/elementów wykonawczych jak i zabezpieczenia logistycznego, którego struktura organizacyjna dostosowana jest do zadania, przeznaczona do wykonania ściśle tajnych operacji.
Termin Tier 1 jest terminem nieformalnym, nie ujętym w żadnym dokumencie normatywny, jednakowoż jest on dość powszechnie używany w środowisku sił specjalnych i oznacza to samo. Istnieje kilka cech charakterystycznych dla jednostek poziomu SMU/Tier 1.
Są nimi:
- Odmienna struktura organizacyjna, zarówno w odniesieniu do zespołów bojowych/grup zadaniowych jak i w odniesieniu do wsparcia logistycznego. Struktura ta pozwala bowiem na bardziej elastyczne dostosowanie do planowanych zadań. Często w ramach tej struktury, jednostki SMU/Tier 1 posiadają sobie dedykowane elementy lotnicze (patrz: Echo Squadron, inaczej Seaspray w strukturze jednostki Delta Force)
- Odmienne procedury selekcji/doboru personelu. Nabór odbywa się zawsze poprzez selekcję, nawet kandydatów będących już w strukturach jednostek specjalnych (patrz. DEVGRU, czyli Naval Special Warfare Development Group, inaczej SEAL Team 6, gdzie dobór kandydatów do służby w zespołach bojowych odbywa się głównie z innych zespołów SEAL, mimo to kandydaci muszą zaliczyć proces selekcji i szkolenia tzw. green team. Selekcja do jednostki Delta Force (inaczej Combat Application Group – CAG) odbywa się jeszcze inaczej. Tutaj nie można samemu zgłosić się na selekcje, to jednostka decyduje kogo zaprasza do procesu selekcji/naboru
- Odmienne finansowanie. Jednostki poziomu Tier 1 posiadają swój oddzielny budżet, zazwyczaj większy od pozostałych innych jednostek, dużą autonomię w zakupach sprzętu, nie tylko w kwestii uzbrojenia ale również pojazdów, statków powietrznych, pojazdów bezzałogowych, szkolenia czy nawet rozwiązań satelitarnych. W Stanach Zjednoczonych istnieje sześć jednostek SMU/Tier 1 i wszystkie one działają w ramach Joint Special Operations Command (JSOC). JSOC natomiast jako składowy element USSOCOM (United States Special Operations Command) posiada swój osobny budżet
- Odmienny zakres zadań. Jednostki poziomu SMU/Tier 1 dedykowane są do wykonywania najbardziej tajnych operacji. Często są to zadania z zakresu zwalczania terroryzmu, operacje skryte, niejawne, o strategicznym znaczeniu dla polityki państwa, czy państw danego regionu, których wykrycie lub niepowodzenie może być brzemienne w skutkach i mieć krytyczne znaczenie dla polityki, gospodarki, bezpieczeństwa itd.
- Jednostki typu SMU/Tier 1 często posiadają bardzo bliskie relacje ze służbami specjalnymi państwa/państw. Wynika to z odmiennych, szybszych procedur zasilania jednostek poziomu SMU/Tier 1 w informacje wywiadowcze bądź też zasilanie służb specjalnych danych państw w informacje zdobyte przez SMU/Tier 1. Czasami SMU/Tier 1 wraz ze służbami mogą tworzyć mieszane zespoły, dedykowane do wykonywania zadań, działań pod przykrywką itd. Doskonałym przykładem jest Intelligence Support Activity (ISA), jednostka SMU/Tier 1 wchodząca w skład JSOC oraz Special Activity Division (SAD) będąca częścią CIA.
Przykładami jednostek SMU/Tier 1 w niektórych państwach są:
- W Wielkiej Brytanii:
- 22 Special Air Service (22 SAS)
- Special Boat Service (SBS)
- W Stanach Zjednoczonych:
- Delta Force, 1st Special Forces Operational Detachment-Delta – 1st SFOD-D – Operacyjny Oddział Sił Specjalnych Armii Stanów Zjednoczonych, inaczej Combat Application Group (CAG)
- Naval Special Warfare Development Group – DEVGRU, inaczej Seal Team 6 lub Task Force Blue
- 24 Special Tactics Squadron (24 STS)
- Intelligence Support Activity ( ISA)
- Regimental Reconnaissance Company (RRC)
- Joint Communications Unit (JCU)
- W Australii: 22 Special Air Service Regiment (22SASR)
- W Izraelu: Unit 269 – Sayeret Matkal
- W Polsce: Jednostka Wojskowa GROM
- W Kanadzie: Joint Task Force Unit 2 (JTF2)
- W Nowej Zelandii: 1st New Zeland Special Air Service Regiment (1 NZSAS)
[1] DOD Military and Assiociated Terms As of November 2021 str. 205