Strefa żółta to strefa w której zerwaliśmy kontakt ogniowy z przeciwnikiem, udało nam się oddalić od miejsca stwarzającego potencjalne zagrożenie i jest to miejsce względnie bezpieczne. Należy pamiętać, że strefa żółta jest płynna i w każdym momencie może stać się strefą czerwoną. Może to być zdobyty budynek (ang. stronghold), jeśli działamy w mieście. Jeżeli naszą strefą działań jest konkretny obiekt, za strefę żółtą możemy przyjąć zdobyte i „wyczyszczone” pomieszczenie. W warunkach taktyki zielonej, należy się liczyć, że poszkodowanego będzie trzeba znacząco przetransportować, aby uzyskać względnie bezpieczny teren…
Działania w taktycznej pomocy polowej zakładają, że większość interwencji, które mogły zostać wykonane w fazie pomocy pod ostrzałem (Strefa Czerwona) zostały wykonane. A mianowicie:
1. Zabezpieczono perymetr zgodnie ze standardami przyjętymi w danej jednostce. Kontrolowane jest otoczenie
2. Jeśli było to konieczne, wykonano segregację medyczną (triage) poszkodowanych. Oceniono wszystkie czynności wykonane w strefie czerwonej:
a) Czy poszkodowanemu z zaburzeniami świadomości została odebrana broń oraz wszystkie inne przedmioty mogące stwarzać zagrożenie dla otoczenia (noże, ładunki wybuchowe, granaty)?
b) Położenie staz taktycznych: czy się nie poluzowały?; czy są założone we właściwy sposób?; jeśli zachodzi taka potrzeba dokręć je, lub dołóż kolejne
Dalsza część zaopatrywania rannego (Strefa Żółta) zgodna jest z algorytmem M.A.R.C.H.E., który jest standardem działania z pacjentem urazowym USSOCOM Tactical trauma protocols.
M.A.R.C.H.E.
Massive hemorrhage – kontroluj masywne krwotoki zagrażające życiu. Jeśli potrzeba dołóż kolejną stazę, załóż opatrunki na rany, użyj opatrunków hemostatycznych.
Airway – drogi oddechowe. Udrożnienie i utrzymanie drożności dróg oddechowych. Od rękoczynu czoło-żuchwa przez rurkę nosowo-gardłową, do bardziej zaawansowanych technik udrożniania dróg oddechowych z konikopunkcją włącznie.
Respiration – oddychanie. Odbarcz podejrzewaną odmę prężną, uszczelnij otwarte rany kl. piersiowej i jeśli należy, wesprzyj wentylację i oksygenację. Użyj dedykowanych opatrunków wentylowych takich jak np.,: cheast seal, jeśli zachodzi potrzeba odbarcz odmę prężną kl. piersiowej specjalną igłą do odbarczania lub odpowiednio grubym wenflonem.
Circulation – krążenie. Uzyskaj dostęp dożylny lub doszpikowy i rozpocznij płynoterapię celem leczenia wstrząsu hipowolemicznego. Ten punkt nie wymaga komentarza. Jeśli mamy możliwości zakładamy dostęp dożylny (najlepiej dwa, w spływie żył górnych i dolnych: czyli na nodze i ręce) należy pamiętać – co nie jest takie oczywiste – by nie zakładać dostępu dożylnego na kończynach zabezpieczonych opaskami uciskowymi…
Head Injury/Hypothermia – zapobiegaj/lecz hipotensję i hipoksję, aby zapobiec pogarszaniu się urazowego uszkodzenia mózgu i zapobiegaj/lecz hipotermię. Znaczący nacisk należy położyć na hipotermię, gdyż w warunkach urazu poszkodowany bardzo szybko będzie tracił ciepłotę ciała, co ma ogromy wpływ na pogłębianie się wstrząsu hipowolemicznego oraz działanie leków.
Everything else – wszystko inne. Wykonaj wszystkie inne czynności medyczne które możesz; zabezpiecz komfort cieplny poszkodowanych, zajmij się złamanymi kończynami, mniejszymi ranami itp.
Strefa żółta to strefa w której de facto, wykonuje się większość czynności medycznych decydujących o przeżyciu poszkodowanego. Wynika to z faktu, że w strefie czerwonej nasze możliwości działania są ograniczone przez ciągle trwające zagrożenie. W strefie zielonej z kolei zajmujemy się głównie transportem rannego oraz kontrolą wcześniej wykonanych czynności, uzupełniając jedynie to co wcześniej zostało pominięte lub nie mogło zostać zrobione.
Od zwykłego żołnierza należy wymagać bardzo dobrej znajomości pierwszych trzech „liter” protokołu M.A.R.C.H.E.. Między bajki należy włożyć opowieści o żołnierzach sił specjalnych chodzących z założonymi kaniulami na zadania, czy też, że każdy specjals jest w stanie wkuć się i założyć dojście dożylne koledze. Każdy kto miał trochę praktyki z tego typu zabiegami wie, że nawet taka prosta czynność może stać się prawie niewykonalną u pacjenta w stanie wstrząsu, nie mówiąc już o realiach pomocy medycznej na polu walki… W praktyce, jeśli każdy żołnierz Wojska Polskiego potrafiłby założyć poprawnie stazę sobie oraz koledze, a także umiał udrożnić drogi oddechowe to już będzie bardzo dużo…
Jak pokazuje konflikt na Ukrainie, znaczenie pierwszej pomocy przedmedycznej na polu walki jest niebagatelne i szkolenie w tym zakresie nie może być pomijane. Niestety staza taktyczna (słynny cat lub softt) stanowiąca papierek lakmusowy wdrożenia w danej jednostce procedur TCCC wciąż nie jest oczywistym elementem wyposażenia polskich żołnierzy.
